Bilgisayar Ana Parçaları

              -Bilgisayar Ana Parçaları-  

Merkezi İşlem Birimi ( CPU )

Bilgisayarın içindeki temel elemanıdır. Mikro işlemci diye de anılır. Komutları işler, hesaplamaları yapar, bilgisayarın içindeki bilgi akışını kontrol eder ve yönetir.

Mikro işlemcilerin her yeni kuşağı bir öncekinden çok daha güçlüdür. 286, 386 ve 486 kuşakları artık demodedir. Günümüzde pentium ve daha üst işlemciler geçerlidir.

Mikro işlemciler; İntel , IBM, AMD ve Cyrix gibi firmalar tarafından üretilir. İntel’in mikro işlemcileri yaygın olarak kullanılır.

                                                     İşlemcinin yapılması 

                                                         

Anakart

Veriyolu, bilgisayarın içindeki değişik birimler arasında bilgileri taşıyan bir sistemdir.

Bir bilgisayarın temel devre kartıdır. Bilgisayardaki tüm elektriksel bileşenler anakarta bağlanmıştır.

Genişletme yuvaları, genişletme kartları(ses, görüntü-ekran, modem, network-ağ kartları)nın takılabileceği anakart üzerindeki soketlerdir. Genişletme kartları, bilgisayarınıza yeni yetenekler kazandırır. Daha güzel grafikler, CD kalitesinde ses, modem ile iletişim, bilgisayar ağlarına(internet’e) bağlanmak ... Bunlar, bilgisayarınıza ekleyebileceğiniz özelliklerden sadece birkaçı. Genişletme yuvalarının tipini, bilgisayarın veriyolu belirler.

Ana Bellek (RAM)

Ana bellek veya rastgele erişimli bellek (Random Access Memory-RAM), bir giriş cihazından veya bir ikincil depolama cihazından okunan veri ve programların, çalıştırılan programlardan elde edilen sonuçların ve bir ikincil depolama cihazına veya bir çıkış cihazına gönderilmeye hazır olan çıktıların tutulduğu yerdir. Buradaki “rastgele erişim” ifadesi bilgisayarın bellek içerisindeki herhangi bir adrese doğrudan gidip bilgileri okuyabileceği veya yazabileceği anlamında kullanılmaktadır. Ana bellekte veriler geçici olarak tutulur; başka bir deyişle bilgisayar kapatıldığında bu veriler silinir. Çok kullanıcılı sistemlerde bilgisayar bir kullanıcı için herhangi bir işi yapmayı bitirdiğinde, ana bellekteki aynı kısma diğer kullanıcılar için işlenmesi gereken veri ve programlar yerleşir. Ana bellek diğer bilgi saklama araçlarına oranla biraz daha pahalıdır.

Ana belleğin temel görevleri şöyle özetlenebilir.

1.Halihazırda çalışan programların program deyimleri ve bu programların ihtiyaç duyduğu verileri tutmak.

2.İşletim sistemi yüklendikten sonra ana bellekte sürekli olarak kalması gereken işletim sistemi bileşenlerini tutmak.

3.Programlar tarafından üretilen sonuçları tutmak.

4.Sabit disklere veya harici bir cihaza gönderilmeye hazır olan çıkış bilgilerini tutmak.

Bellekte yerleşik olan veri ve programlara ihtiyaç halinde tekrar ulaşabilmek için ana bellekteki her bölgenin bir adresi vardır.

Ana belleğin büyüklüğü; aynı anda çalışabilecek program sayısını ve programların çalışma hızını etkiler.

Sabit Disk (Hard disk) ve Disketler

Yukarıda belirtildiği gibi bilgiler bilgisayarın belleğinde işlenip değerlendiriliyor. Bilgisayarın kapatılması veya elektriğin kesilmesi halinde bellekteki bilgiler siliniyordu. Bellekte geçici olarak saklanan bilgileri kalıcı olarak saklamak için bilgilerin manyetik bir ortama aktarılması gerekir.

En çok kullanılan manyetik ortamların başında ise hard disk ve disketler gelmektedir. Disketler bilgisayara takılıp çıkartılabilirken, hard diskler bilgisayarda sabit olarak kalıyor. Disketlerin hem kapasiteleri düşük hem de disketten bilgi okuma ve yazma hızı hard disklere göre son derece düşüktür. Ayrıca hard diskler disketlere göre daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Yani hard (sabit) disk sürücü bir bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı en temel birimdir. Veriler bir dizi dönen diskte manyetik olarak saklanır(Kaydedilen bilgiler Dosya adını alır).

Bilgisayarınızda birden fazla sabit disk sürücü bulunabilir veya bir sabit disk iki yada daha fazla bölüme ayrılabilir. İlk sabit disk, C sürücüsü diye adlandırılır. Daha sonra takılan hard diskler sırasıyla D,E,F... harflerini alır.

Not: D harfi genellikle CD-ROM sürücüsü için kullanılır.

Bir sabit diskin saklayabileceği bilgilerin miktarı, MB(Mega Byte) ve GB(Giga Byte) ile ölçülür.Günümüzde sabit disklerin kapasitesi 10-50 GB arasındadır.

Not : 1 GB = 1024 MB olmakla birlikte, bazı sabit disk üreticileri 1 GB = 1000 MB olarak tanımlamaktadır.

Disket (floppy disk), verileri manyetik ortamda saklayan taşınabilir bir araçtır. Bir disketi(ve hard diski) ilk kez kullanmadan önce biçimlendirmek (formatlamak) gerekir. Formatlama, disketi iz ve sektörlere ayırarak onu kullanıma hazır duruma getirir.

Disketler, boyutlarına göre ikiye ayrılmaktadır: 3.5” ve 5.25”. Bugün kullanılan 3.5” disketlerin veri saklama kapasiteleri için iki yaygın standart kullanılıyor:

1.Çift yoğunluklu (Double Density-DD) : 720 KB
2.Yüksek yoğunluklu (High Density-HD) : 1.44 MB

Bilgisayarlarda disket sürücü A (varsa ikinci sürücü B) diye adlandırılır. Artık çoğu bilgisayarda disket sürücüler kullanılmamaktadır.

Çevre Donanım Elemanları

Bilgisayara veri giriş ve çıkışını sağlayan elemanlardır. Modem, yazıcı, ses kartı, fare, cdrom gibi parçaları örnek olarak verebiliriz.  

 

                        -Çevre Donanım Elemanları-

Ses Kartı

Bilgisayarın sesi işlemesini ve daha sonra bu sesi kullanıcıya aktarmayı sağlayan bir karttır. CD kalitesinde 16-128 bitlik ses alınabilmekle birlikte ses kartları sayesinde ses kaydı da yapılabilmektedir. Ses kartı günümüzde bütün bilgisayarların standart bir donanımı haline gelmiştir ve genellikle anakartların üzerinde (onboard) bir çip olarak yer almaktadır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ağ Kartı (NIC-Network Interface Card)

Bilgisayarın ağa bağlanıp veri alışverişinde, iletişimde bulunabilmesini sağlayan elektronik devredir. Ağkartları anakart üzerindeki PCI yuvasına takılabileceği gibi, kablosuz olarak da USB girişine takılabilmektedir.  

 

 

Modem

Verileri ses sinyallerine ses sinyallerini verilere dönüştürebilen cihazlara modem (Modulator-Demodulator) denmektedir. Bilgisayarın işlediği verileri telefon hattı üzerinde taşımak için onları ses sinyallerine çevirenmek gerekir.Bu sinyalleri telefon hattıaracılığı ile karşidaki bilgisayara ilettiğimizde, karşıdaki alıcı bilgisayar bu ses sinyallerini kullanabileceği verilere dönüştürebilmektedir

                                  - Sistem birimi-

Sistem birimi bilgisayar sisteminin en önemli parçasıdır. Genellikle, masanızın üstünde veya altında bulunan dikdörtgen şeklinde bir kutudur. Bu kutunun içinde, bilgileri işleyen birçok elektronik parça vardır. Bu parçaların en önemlisi, bilgisayarınızın beyni olarak görev yapan merkezi işlem birimi (CPU) veya mikroişlemcidir. Başka bir bileşen, bilgisayar açıkken CPU'nun kullandığı bilgileri geçici olarak depolayan rasgele erişim belleğidir (RAM). RAM’de saklanan bilgiler bilgisayar kapatıldığında silinir.

Hemen hemen bilgisayarınızın her parçası kablolarla sistem birimine bağlanır. Kablolar, normalde sistem biriminin arkasından bulunan özel bağlantı noktalarına (delikler) takılır. Sistem parçası olmayan donanım, bazen çevresel aygıt bazen de aygıt olarak adlandırılır.  

Depolama Alanı

Bilgisayarınızda bir veya daha fazla bilgileri metal veya plastik bir disk üzerine depolayan sabit sürücü aygıtı vardır. Bilgisayarınız kapalı bile olsa, disk bilgilerinizi korur.

Sabit disk sürücüsü

Bilgisayarınızın sabit disk sürücüsü, bilgilerinizi manyetik yüzeyli bir sabit disk'e, sert plakaya veya plaka yığınına depolar. Sabit diskler büyük miktarda bilgiyi tutabildiklerinden, genelde hemen hemen tüm program ve dosyalarınızı tutarak bilgisayarınızın birincil depolama aracı olarak hizmet verirler. Sabit disk sürücüsü genellikle sistem biriminin içinde bulunur.

Sabit disk sürücüsü

CD ve DVD sürücüleri

Günümüzde nerdeyse tüm bilgisayarlar genellikle sistem biriminin önünde bulunan bir CD veya DVD sürücüsüyle donatılmışlardır. CD sürücüleri, CD'den verileri okumak (almak) için lazer kullanır ve ayrıca birçok CD sürücüsü CD'lere veri de yazabilir (kaydedebilir). Kaydedebilir bir disk sürücünüz varsa, dosyalarınızın kopyalarını boş CD'lere depolayabilirsiniz. Ayrıca, CD sürücüsünü bilgisayarınızda müzik CD'leri çalmak için de kullanabilirsiniz.

CD

DVD sürücüleri CD sürücülerinin yaptıkları her şeyi yapmanın yanında DVD'leri de okuyabilirler. DVD sürücünüz varsa, bilgisayarınızda film izleyebilirsiniz. Birçok DVD sürücüsü verileri boş DVD'lere kaydedebilir.

Disket sürücüsü

Disket sürücüleri bilgileri disketlere depolar. CD ve DVD'lere nazaran, disketler yalnızca küçük miktarda veri depolayabilir. Ayrıca, bilgileri daha yavaş okur ve hasar görme olasılığı daha fazladır. Bu nedenlerden dolayı, hala bazı bilgisayarlarda bulunsalar bile disket sürücüleri öncesine göre daha az yaygındır.

Disket

Disketler neden yumuşak? Dış tarafı sert plastik olsa da, bu yalnızca disket kabıdır. Disketin iç tarafı ince ve esnek vinil malzemeden yapılır.

Sayfanın başı

Fare

Fare, bilgisayar ekranınızda öğeleri işaretlemek ve seçmek için kullanılan küçük bir aygıttır. Fareler çeşitli şekillerde olabilseler de, normal fare biraz gerçek fareye benzer. Küçük ve uzunca olup, kuyruğa benzeyen uzun bir kabloyla sistem birimine bağlanır. Bazı yeni fareler kablosuzdur.

Fare

Farenin genellikle iki düğmesi vardır: birincil düğme (genelde sol düğme) ve ikincil düğme. Ayrıca, birçok farede iki düğme arasında bilgi ekranlarını yumuşak bir şekilde kaydırmanızı sağlayan bir tekerlek bulunur.

Fareyi elinizle hareket ettirdiğinizde, ekranınız üzerindeki işaretçi benzer yönde hareket eder. (İşaretçinin görünümü ekranınızda konumlandırıldığı yere göre değişebilir.) Öğe seçmek için, öğenin üstüne gelin ve ardından birincil düğmeyi tıklatın (basın ve bırakın). Farenizle üstüne gelmek ve tıklatmak bilgisayarınızla etkileşimde bulunmanın ana yöntemidir.

Klavye

Klavye çoğunlukla bilgisayarınıza metin girmek için kullanılır. Daktilo klavyesine benzer şekilde harf ve sayı tuşları vardır, ancak ayrıca özel tuşları da vardır:

• En üst sırada bulunan İşlev tuşları, kullanıldıkları yere göre farklı işlevler gerçekleştirir.
• Çoğu klavyede sağ tarafta bulunan sayısal tuş takımı, sayıları hızlı bir şekilde girmenizi sağlar.
• Ok tuşları gibi gezinme tuşları da, bir belge veya web sayfasında konumuzu taşımanızı sağlar.

Klavye

Ayrıca, fareyle gerçekleştirdiğiniz benzer işlerin çoğunu gerçekleştirmek için klavyenizi kullanabilirsiniz. Daha fazla bilgi için, bkz. Klavyenizi kullanma.

Sayfanın başı

Monitör

Monitör, metin ve grafikleri kullanarak bilgileri görsel biçimde gösterir. Bilgilerin gösterildiği monitör bölümüne ekran denmektedir. Televizyon ekranına benzer şekilde bilgisayar ekranında hareketsiz veya hareketli resimler gösterilebilir.

İki ana monitör türü vardır: CRT (katod ışınlı tüp) monitörleri ve LCD (sıvı kristal görüntü birimi) monitörleri. Her iki tür de net görüntü sağlar, ancak LCD monitörlerinin daha ince ve hafif olma üstünlüğü vardır. Ancak, CRT monitörleri genelde daha ucuzdur.

LCD monitörü (sol); CRT monitörü (sağ)

Sayfanın başı

Yazıcı

Yazıcı, verileri bilgisayardan kağıda aktarır. Bilgisayarınızı kullanmak için yazıcıya gerek yoktur, ancak yazıcınız varsa e‑postalar, davetiyeler, bildiriler ve diğer malzemeleri yazdırabilirsiniz. Ayrıca, çoğu kişi kendi fotoğraflarını evde yazdırabilmeyi ister.

Inkjet yazıcılar ve lazer yazıcılar iki ana yazıcı türüdür. Inkjet yazıcıları en yaygın ev yazıcılarıdır. Siyah beyaz ve tam renkli yazdırabilirler ve özel kağıt kullanıldığında yüksek kaliteli fotoğraflar çıkarırlar. Lazer yazıcılar, daha hızlıdır ve genellikle yoğun kullanımlar için daha iyidir.

Inkjet yazıcı (sol); lazer yazıcı (sağ)

Sayfanın başı

Hoparlörler

Hoparlörler sesleri çalmak için kullanılır. Sistem birimi içine yerleştirilebilir veya kabloyla bağlanabilirler. Hoparlörler, bilgisayarınızda müzik dinlemenizi ve ses efektlerini duymanızı sağlar.

Bilgisayar hoparlörleri

Sayfanın başı

Modem

Bilgisayarınızı Internet'e bağlamak için, modem kullanmanız gerekir. Modem, telefon kablosu veya yüksek hızlı kablo üzerinden bilgisayar bilgilerini gönderip alan bir aygıttır. Modemler bazen sistem birimine yerleştirilirler, ancak yüksek hızlı modemler genellikle ayrı bileşenlerdir.

Kablo modem